Şili’de geçtiğimiz haftalarda ulaşıma yapılan yaklaşık yüzde 4’lük zamma karşı metroda “turnikeden atlama” şeklinde başlayan protestolar, güvenlik güçlerinin, turnikeden atlayan ve ücret ödemeden geçenleri güç kullanarak çıkarmasıyla şiddet olaylarına dönüştü.
Şili İçişleri Bakanı Andres Chadwick’in, olayların başında, toplu ulaşımın işleyişine engel olanlara karşı Devlet Güvenlik Kanunu’nun işleme konulduğunu açıklaması ise protestoları durdurmaya yetmedi.
Bunun üzerine Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera halka sükunet çağrısı yaparak, “Bütün yurttaşlarımızı bu zor zamanda birlik olmaya, ülkemizi ve büyük çabalarla inşa ettiklerimizi korumaya davet ediyorum. Şiddet olaylarına karışan bir grubun birlikte kurduğumuz onca şeye zarar vermesine izin veremeyiz.” ifadelerini kullandı.
Ancak Pinera’nın çağrısı da halkta pek ilgi uyandırmamışa benziyordu. Zira ülkenin birçok bölgesinde protestolar sürüyor, ölü ve yaralı sayısı her geçen gün artıyordu.
Pinera halktan özür diledi
Sebastian Pinera, yaptığı çağrının halkta karşılık bulmaması üzerine, Devlet Başkanlığı Sarayı La Moneda’da düzenlediği basın toplantısında, talepleri göz önüne aldığını ve bir dizi ekonomik yardım planının hayata geçirileceğini açıkladı.
Pinera, şunları kaydetti:
“Halkın meşru ihtiyaçları ve sosyal talepleri karşısında Şilililerin bize vermek istediği mesajı alçak gönüllülükle ve net bir şekilde aldık. Yıllardır sorunların yığıldığı ve biz de dahil çeşitli hükümetlerin bu durumun büyüklüğünü idrak edemediği doğrudur. Bu konuda ileri görüşlü olamadığımızı kabul ediyor ve bu nedenle özür diliyorum.”
BM’den inceleme kararı
Şili’nin önceki Devlet Başkanı ve Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ülkedeki insan hakları ihlallerini izlemek için bir misyon göndereceğini açıkladı.
Bachelet, ülkesindeki olaylar nedeniyle üzgün olduğunu belirterek, “Krizi en başından beri takip ettikten sonra Şili’deki insan hakları ihlalleri iddialarını incelemek için bir misyon göndermeye karar verdim.” açıklamasında bulundu.
Türkiye’den seyahat uyarısı geldi
Dışişleri Bakanlığı, Şili’de yaşayan veya bu ülkeye turist olarak giden Türk vatandaşlarının, yaşanan protestolar ve kitlesel eylemlerden uzak durmaları ve bulundukları ortamda dikkatli olmaları tavsiyesinde bulundu.
Tansiyon düşüyor mu?
Şili’de gerçekleştirilen son protestolar üzerine, diktatör Augusto Pinochet’nin 1990’da devrilmesinden bu yana doğal afet harici ilk kez “acil durum” ilanıyla güvenlik orduya teslim edilmişti.
Tansiyonun düşürmek için atılan adımlara ilk etapta halktan karşılık bulunamasa da ülkedeki gerilimin dozu sokağa çıkma yasağının kaldırılması ile peyderpey düşmeye başladı.
Şili Ordusundan yapılan yazılı açıklamada, Metropolitan, Concepcion, La Serena bölgeleri ile Valparaiso şehrinde yasağın kaldırıldığı, dolayısıyla başkent Santiago’nun da bu kapsama alındığı bildirildi.
Pinera kabinenin istifasını istedi
Normale dönüşün hızla sağlanmasını amaçlayan Şili Devlet Başkanı Pinera, “halkın taleplerini karşılayacak yeni bir kabine kurmak için” bütün bakanların istifasını istediğini açıkladı.
Protestoların başında göstericilere karşı Devlet Güvenlik Kanunu’nun işleme konulduğunu duyuran İçişleri Bakanı Andres Chadwick ile Maliye Bakanı Felipe Larrain bu kapsamda istifalarını sundu.
“Acil durum” kaldırılıyor
Ülkede normalleşmenin hızla sağlanmasını amaçlayan Devlet Başkanı Pinera, “acil durum”un kaldırılmasını öngören kararnameyi imzaladı.
Böylelikle ordu mensuplarının şehir güvenliğine dair sorumluluğu ortadan kaldırılmış oldu.
19 kişi öldü, bin 92 kişi yaralandı
Ülke çapında gerçekleştirilen protestoların faturası ağır oldu.
18 Ekim’de başlayan olaylarda 19 kişi öldü, bin 92 kişi yaralandı. 3 bin 192 kişi gözaltına alındı.
Ülke ekonomisinde 1,4 milyar dolarlık kayba yol açan protestoların uzun vadede ne gibi sonuçlar doğuracağı ise merak konusu.
Latin Amerika genelinde süren protestolar
Latin Amerika’nın bazı ülkelerinde, son dönemde farklı sebeplerle düzenlenen ve bir kısmı halen devam eden protesto ve şiddet olaylarında ise toplam 73 kişi hayatını kaybetti, 3 bin 322 kişi yaralandı.
Şili başta olmak üzere, Venezuela, Bolivya, Haiti, Ekvador ve Uruguay’da gerilimin tamamıyla sona erdiğini söylemek için henüz erken.
Kaynak: AA, TRT Haber, Reuters
