Orta Asya’nın hızla gelişen ülkelerinden ve dünyanın 30 gelişmiş ülkesi arasına girmeyi hedefleyen Kazakistan, bağımsızlığının 28. yılını kutluyor.
Kazakistan, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) dağılmasının ardından 16 Aralık 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle Orta Asya’da yeni bir bağımsız cumhuriyet kuruldu.
Ülkenin bağımsızlığını ilk tanıyan ülke Türkiye oldu.
SSCB’nin uzun yıllardır nükleer deneme sahası olarak kullandığı Kazakistan, bağımsızlığını kazandıktan sonra ilk adım olarak Semey Nükleer Deneme Sahası’nı kapattı.
Nükleer faaliyetlerden kendi iradesiyle vazgeçen Kazakistan, totaliter rejimden demokrasiye, planlı ekonomiden pazar ekonomisine geçmeyi başardı.
Kazakistan’ın birinci Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in kararıyla 1997’de ilan edilen yeni başkent Nur Sultan (eski adı Astana), ülkenin bağımsız bir devlet olmasında büyük rol oynadı.
Ekonomi 28 yılda 16 kat arttı
Yapılan reformlar sayesinde ülkenin gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH), 28 yılda 16 kat artarak 180 milyar dolara ulaştı.
Kazakistan, 1991’den bu yana ekonomisine çektiği 330 milyar dolar doğrudan yabancı yatırımla Orta Asya’nın en çok yatırım yapılan ülkesi oldu.
Dünya Bankasının İş Yapma Kolaylığı Endeksinde, 195 ülke arasında 25. sırada yer alan Kazakistan’da, bağımsızlık yıllarında yaşam maliyetinin altında geliri olan nüfus sayısı 15 kat azaldı, maaşlar 4 kat arttı.
Ülke nüfusu, son 28 yılda 2 milyon artarak 18 milyon 500 bine ulaştı, ortalama yaşam süresi 72,5 yıl oldu.
Kazakistan, 2030 yılında dünyanın en gelişmiş 30 ülkesinin arasına girmeyi hedefliyor.
Barışçıl girişimleri
Bağımsızlık yıllarında barışçıl girişimlerde bulunan Kazakistan, ilk kez Birleşmiş Milletlerin (BM) barış ve güvenliği koruma misyonuna katılmak üzere Lübnan’a barış gücü askeri gönderdi.
Kazakistan, 2017-2018 için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyeliğine seçildikten sonra, uluslararası gündemdeki anlaşmazlıkların barış yoluyla çözülmesine ilişkin öneriler sundu.
İran’ın nükleer programına ilişkin müzakerelere ev sahipliği yapan Kazakistan, Suriye konulu Garantörler Toplantısı için bir müzakere platformu sağlamaya devam ediyor.
Kazakistan, ekonomik, dini ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yaparak güvenlik, barışı koruma, ekonomi ve kültürde uluslararası bir merkez olma hedefini yerine getiriyor.
Türkiye ile ilişkiler
Kazakistan, bağımsızlığını ilk tanıyan ülke Türkiye ile ekonomi, siyaset, yatırım, kültür ve toplumsal alanlarda ilişkiler kurdu. İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesindeki en önemli olay, Ekim 2009’da imzalanan stratejik ortaklık anlaşması oldu.
İki ülke arasında, son 10 yılda ikili ekonomik ve siyasi iş birliği önemli ölçüde güçlendi. Geçen yıl Kazakistan ile Türkiye arasındaki karşılıklı ticaret hacmi 1 milyar 897 milyon dolar oldu.
Bu yılın ocak-ağustos döneminde karşılıklı ticarette geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 63 artış kaydedildi. İki ülke arasındaki ticaret hacminin 5 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Son 13 yılda Türkiye’den Kazakistan’a doğrudan yatırım 2,6 milyar dolara ulaştı.
Kazakistan’da 2 bine yakın Türk sermayeli firma faaliyet gösteriyor.
Kazakistan’ın bağımsızlığıyla ilgili kanunun kabul edildiği 16 Aralık, Bağımsızlık Günü olarak ülkede milli bayram statüsünde 2 gün kutlanıyor. Resmi tatil olan Bağımsızlık Günü’nde ülke genelinde ve yurt dışı temsilciliklerinde çeşitli kültürel ve sosyal etkinlikler düzenleniyor.
Kaynak: AA
