Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, enflasyon beklentilerindeki iyileşmenin sürdüğü belirtilerek, “Gelecek 12 aya ilişkin enflasyon beklentilerindeki düşüş eğilimi sürerken, aralık ayında beklenti dağılımının anket katılımcıları arasında artan bir uzlaşı içermesi orta vadeli enflasyon görünümüne ilişkin belirsizliklerin önemli ölçüde azaldığına işaret etmiştir.” denildi.
Kurulun 12 Aralık’taki toplantısına ilişkin yayımlanan özette, tüketici fiyatlarının kasım ayında yüzde 0,38 arttığı, yıllık enflasyonun 2,01 puan yükselerek yüzde 10,56 olduğu hatırlatıldı. Yıllık enflasyondaki yükselişte büyük ölçüde bir önceki yılın aynı döneminde geçici vergi indirimlerine bağlı olarak temel mal grubunda kaydedilen baz etkisinin belirleyici olduğu aktarılan özette, bu dönemde alt gruplar itibarıyla yıllık enflasyonun temel mal, gıda ve enerji gruplarında arttığı, hizmet grubunda ise görece yatay seyrettiği kaydedildi.
Özette, baz etkisiyle çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonunun yükselse de Türk lirasındaki istikrarlı seyir, enflasyon beklentilerindeki iyileşme, iç talep koşulları ve üretici fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak B ve C göstergelerinin eğilimindeki ılımlı seyrin korunduğu bildirildi.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonunun kasım ayında 1,04 puan artarak yüzde 8,89’a yükseldiği ve bu artışta, temelde işlenmemiş gıda grubunun etkili olduğu vurgulanan özette, “İşlenmemiş gıda fiyatları bu dönemde olumlu bir seyir izlemiş ancak bir önceki yıldan gelen düşük baz etkisiyle grup yıllık enflasyonu artmıştır. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışı bir miktar hızlanmıştır. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki bu eğilimin, çiğ süt alım fiyatlarındaki gelişmelere istinaden süt ürünleri öncülüğünde aralık ayında da sürmesi beklenmektedir.” ifadelerine yer verildi.
Özette, enerji fiyatlarının kasım ayında yüzde 0,55 arttığı ve grup yıllık enflasyonunun 1,34 puanlık yükselişle yüzde 7,34 olduğu bildirildi.
Bu gelişmede, petrol fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak tüp gaz ve akaryakıt fiyatlarında kaydedilen artışların etkili olduğu belirtilen özette, “Enerji grubunda yıllık enflasyonun önümüzdeki 2 ayda düşük baz etkileri kaynaklı olarak yukarı yönlü bir seyir izleyeceği not edilmelidir.” denildi.
“Enflasyon beklentilerindeki iyileşme sürmekte”
Özette, temel mal grubu yıllık enflasyonunun bu dönemde 4,65 puan artışla yüzde 6,57’ye yükseldiği ve söz konusu gelişmede dayanıklı mal grubunun etkisinin öne çıktığı kaydedildi.
Kasım ayında dayanıklı tüketim malları fiyatlarının gerek Türk lirasındaki istikrarlı görünüm gerekse iç talep koşullarındaki ılımlı seyrin desteğiyle yatay seyretmesine rağmen grup yıllık enflasyonunun bir önceki yılın aynı dönemindeki geçici vergi indirimleri kaynaklı düşük baz ile önemli ölçüde yükseldiği belirtilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:
“Bu dönemde yıllık enflasyon giyim ve ayakkabı grubunda yataya yakın seyrederek düşük seviyesini korumuş, diğer temel mallar grubunda ise sınırlı bir oranda gerilemiştir. Türk lirasındaki istikrarlı seyir ve üretici fiyatlarındaki mevcut eğilim, temel mal grubunda kısa vadeli enflasyon görünümünü olumlu etkilemektedir. Hizmet grubu fiyatları kasım ayında yüzde 0,16 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,15 puan yükselerek yüzde 12,16 olmuştur. Bu dönemde, yıllık enflasyon kira grubunda yatay seyrederken, lokanta-otel grubunda gerilemiş; ulaştırma, haberleşme ve diğer hizmetlerde bir miktar artmıştır. Lokanta-otel grubunda, yemek hizmetleri fiyatlarının aylık artışı gıda fiyatlarındaki ılımlı seyre paralel olarak önemli ölçüde yavaşlamıştır. Bu dönemde, hizmet enflasyonu iç talep ve Türk lirası kaynaklı yavaşlatıcı etkilere rağmen geçmiş enflasyona endeksleme, reel birim iş gücü maliyetleri ve yönetilen/yönlendirilen ulaştırma hizmetleri alt kalemlerindeki gecikmeli fiyat artışlarına bağlı olarak yüksek seyrini korumuştur. Enflasyon beklentilerindeki iyileşme sürmektedir. Gelecek 12 aya ilişkin enflasyon beklentilerindeki düşüş eğilimi sürerken, aralık ayında beklenti dağılımının anket katılımcıları arasında artan bir uzlaşı içermesi, orta vadeli enflasyon görünümüne ilişkin belirsizliklerin önemli ölçüde azaldığına işaret etmiştir.”
“Kamu harcamalarının tüketim kanalıyla büyümeye katkısı devam etmekte”
PPK özetinde, son döneme ilişkin verilerin iktisadi faaliyetteki toparlanma eğiliminin sürdüğüne işaret ettiği belirtildi. Üçüncü çeyrekte GSYH’nin yıllık yüzde 0,9 yükselirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle ikinci çeyreğe göre yüzde 0,4 arttığı hatırlatılan özette, çeyreklik büyümenin temel belirleyicisinin tüketim harcamaları olduğu vurgulandı.
Bu dönemde makine-teçhizat yatırımlarındaki güçlü artışla birlikte toplam yatırımlardaki düşüş eğiliminin durduğu bildirilen özette, diğer taraftan, mal ve hizmet ihracatındaki artış eğiliminin korunmasına rağmen ithalattaki toparlanmayla net ihracatın yıllık ve dönemlik büyümeye negatif katkı verdiği kaydedildi.
Özette, yılın son çeyreğinde risk primi, döviz kuru oynaklığı ve belirsizliklerdeki azalmayla birlikte finansal koşullardaki iyileşme ve kredilerde gözlenen ivmelenmenin yurt içi talebi desteklediği belirtildi.
İş gücü piyasasındaki zayıf görünüme rağmen ertelenmiş talebin de etkisiyle özel tüketimin arttığı aktarılan özette, şu ifadelere yer verildi:
“Buna ilaveten, kamu harcamalarının tüketim kanalıyla büyümeye katkısı devam etmektedir. İktisadi faaliyetin sektörel yayılımındaki iyileşme devam etmektedir. TCMB İktisadi Yönelim Anketi, PMI ve sektörel güven endeksleri gibi göstergeler ışığında imalat sanayi ve hizmet faaliyetlerindeki iyileşmenin sürdüğü görülmektedir. Yatırımlar zayıf seyrini sürdürmekle birlikte anket göstergeleri, imalat sanayisinde halihazırda yatırım iştahı nispeten olumlu seyreden büyük firmalara ek olarak küçük ve orta ölçekli firmaların da yatırım eğilimlerinin dipten toparlanmaya başladığına işaret etmektedir. Kurul, yatırım ve istihdam görünümündeki iyileşmenin devamı açısından büyüme ve talep istikrarının önemine vurgu yapmıştır.”
“Öncü göstergeler, son çeyrekte iş gücü piyasasında kısmi bir iyileşme sinyali vermekte”
Özette, rekabet gücündeki gelişmelerin olumlu etkisinin sürdüğü, küresel büyüme görünümündeki zayıflamanın dış talebi kısmen yavaşlattığı belirtildi.
Bu dönemde Avrupa Birliği ülkelerinin yanı sıra Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde de kısmi yavaşlama sinyalleri bulunduğu bildirilen özette, “Buna karşın pazar çeşitlendirme esnekliği ve turizmdeki güçlü seyir, mal ve hizmet ihracatındaki artışı desteklemekte ancak yurt içi talepteki toparlanmaya bağlı olarak ithalatta artış gözlenmektedir. Bu çerçevede yılın son çeyreğinde net ihracatın büyümeye katkısının gerilemesi; son dönemde belirgin bir iyileşme kaydeden cari işlemler dengesinin alınan tedbirlerin de katkısıyla önümüzdeki dönemde ılımlı bir seyir izlemesi beklenmektedir.” ifadeleri kullanıldı.
Özette, iş gücü piyasası verilerinin nispeten zayıf seyrettiği, yılın üçüncü çeyreğinde tarım dışı istihdamdaki artışa rağmen tarım dışı işsizlik oranının yükselmeye devam ettiği bildirildi.
Anılan dönemde bir önceki çeyreğe kıyasla sanayi istihdamının yatay seyrederken, hizmetler sektörü istihdamının arttığı, inşaat istihdamındaki düşüş eğiliminin ise azalarak sürdüğü belirtilen özette, öncü göstergelerin, yılın son çeyreğinde iş gücü piyasasında kısmi bir iyileşme sinyali verdiği aktarıldı.
Özette, gelecek dönemde net ihracatın büyümeye katkısının gerilerken, dezenflasyon süreci ve finansal koşullardaki iyileşmeyle birlikte ekonomideki toparlanmanın devam edeceği kaydedildi.
Kaynak: AA
