Koronavirüs pandemisinden en kötü etkilenen ülkelerin bazıları, düşen ölüm ve yeni enfeksiyon oranlarını “tünelin sonundaki ışık” olarak değerlendiriyor.
Pandeminin ilk dalgasını göğüslediğini uman birçok Avrupa ülkesi tecritleri hafifletmenin yollarını arıyor.
Avusturya ve Danimarka bu hafta virüsün yayılmasını azaltmak için uygulanan sınırlamaları hafifletme planlarını duyururken, İspanya ve İtalya da gelecek haftalarda toplumun kısmen yeniden dışarıya açılmasının yollarını değerlendiriyor.
Öte yandan Çin’de, dünyanın ilk Kovid-19 tecridinin artan biçimde kaldırılmasıyla virüsün ilk kez görüldüğü il normalleşme görünümü kazanmaya başladı bile.
Diğer taraftan, Avrupalı liderler dikkatli olma çağrısı yaptı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) de ülkelerin kısıtlamaları çok hızlı biçimde kaldırması durumunda enfeksiyon oranlarının tekrar yükselişe geçebileceğ uyarısında bulundu.
Birleşik Krallık (BK) sosyal mesafe önlemlerini gözden geçirmeyi Paskalya sonrasına kadar uzatırken, hükümetin bilim danışmanları salgını baskılama çabaları noktasında daha ileride olan diğer devletleri yakından izliyor olacak.
Salgın dünya geneline yayılmadan önce Ocak ayında, koronavirüsün ilk merkez üssü Hubey eyaletinde sıkı bir tecrit uygulayan Çin’de yetkililer, sınırlamaları kademeli ve bölgesel olarak hafifletiyor.
Geçen sene sonlarına doğru Kovid-19 vakalarının ilk kez bildirildiği Vuhan’da, resmi akıllı telefon uygulamasında “yeşil kod” verilenlerin şehirden ayrılmasına bugünden itibaren ilk kez izin verilecek.
Geçen ay enfeksiyon oranlarının düşmesi üzerine şehirdeki tecridi hafifleterek insanların günde iki saatliğine dışarı çıkmasına izin veren yetkililer, yeni vakaların tespiti üzerinde bazı kısıtlamaları tekrar uygulamaya koydu.
Vuhan’ın yer aldığı Hubey eyaletinin diğer bölgelerindeyse seyahat yasakları geçen martta hafifletilmişti.
Çin’in salgın şiddetinin daha düşük olduğu diğer bölgelerinde ve şehirlerinde fabrika, dükkan ve restoranların çoğu birkaç haftadır açık. Yine de birçok ofis çalışanı mümkün olduğu müddetçe evden çalışmayı sürdürdü.
İki aydan fazla bir süredir salgına dair günlük brifingler yayımlayan Çin, son güncellemesinde ilk kez koronavirüs kaynaklı ölüm yaşanmadığını bildirdi.
Öte yandan kısıtlamaların kaldırılması ve insanların işlerine dönmesiyle birlikte ülkenin ikinci bir koronavirüs dalgasına maruz kalabileceğine dair korkular mevcut.
Avusturya hükümeti 14 Nisan’dan başlayarak dükkanların aşamalı şekilde yeniden açılmasına yönelik zaman çizelgesi hazırladı. Ancak Başbakan Sebastian Kurz, virüs kapan kişi sayısının tekrar tırmanışa geçmesi durumunda hükümetinin “acil durum frenini” devreye sokabileceği uyarısında bulundu.
Plan kapsamında ilk etapta 400 metrekareden küçük dükkanların, yapı marketlerinin ve bahçecilik mağazalarının açılması bekleniyor. Dükkan içlerinde bulunmasına izin verilen kişi sayısı sınırlandırılacak ve Avusturya’daki süpermarketlerde halihazırda uygulandığı üzere ağız maskesi kullanımı zorunlu olacak. İnsanlar toplu taşımalarda da ağız maskesi takmaya başlayacak.
Yetkililer, alışveriş merkezleri ve kuaförler dahil geri kalan dükkanların 1 Mayıs itibarıyla açılmasına izin vermeyi umuyor. Restoranlar ve otellerse en erken mayıs ortasına kadar kapalı kalacak. Bunlara ilişkin karar nisan sonunda verilecek.
Danimarka, üç haftalık tecridin kademeli gevşetilmesinin ilk adımı olarak 15 Nisan’da kreş ve okulları yeniden açmayı planlıyor.
Avrupa’da tecrit uygulayan ilk ülkeler arasında yer alan İskandinav ülkesinde okul, restoran, kafe ve spor salonlarının faaliyetlerine ara vermesi ve ülke sınırlarının çoğu yabancı ülke vatandaşına kapatılması sonrası geçen hafta itibarıyla koronavirüskaynaklı hastane yatışları ve ölüm sayısının dengelendiği gözlemlendi.
Başbakan Mette Frederiksen, tecridin kaldırılmasının “bir nebze ipte yürümek” gibi olacağını söyledi:
“Süreç boyunca sabit durursak düşebiliriz, çok hızlı hareket ettiğimizdeyse işler ters gidebilir. Bu yüzden her seferinde temkinli bir adım atmalıyız”
Çekya hükümeti, perşembeden itibaren açık kalmasına izin verilen işletmeleri inşaat malzemeleri, hobi dükkanları ve bisiklet satıcılarını da içerecek biçimde genişletiyor. Şu anda ülkede sadece bakkal, eczane ve bahçecilik mağazalarının ticari faaliyet sürdürmesine izin veriliyor.
Faaliyetini sürdürmesi gerekli görülen dükkanlar listesine eklenen perakendecilerin girişlerde müşteriler için dezenfektan ve tek kullanımlık eldivenleri hazır bulundurması ve sosyal mesafe kurallarını uygulatması zorunlu tutuluyor.
Çekya hükümeti Paskalya sonrası daha fazla dükkanın faaliyete geçirilmesi konusunu da bu hafta içinde değerlendirecek.
Cumhubaşkanı Hasan Ruhani bu hafta yaptığı açıklamada, “düşük riskli” işletmelerin faaliyetlerine geri dönmesine izin verilmesini sağlamak için 11 Nisan itibarıyla ülkedeki sosyal mesafe önlemlerinin hafifletileceğini belirtti.
İran’daki devlet çalışanlarının üçte ikisi işlerine geri dönecek. Fakat bu uygulama ülkedeki salgının merkezi olan Tahran’dakileri kapsamayacak.
Düşük riskli faaliyetlere açıklık getirmeyen Ruhani, “yüksek riskli faaliyetlerine” (okullar, üniversiteler ve çeşitli sosyal, kültürel ve dini etkinlikler) verilen aranın 18 Nisan’a kadar uzatıldığını ifade etti.
Tecrit uygulamasında geç kalan İran, Kovid-19’u engelleme yönünde zor bir mücadele verirken, yeni vakalarda düşüş yaşanıyor. Yetkililer, halihazırda uluslararası yaptırım baskısı altındaki İran ekonomisinin kısıtlamalar sebebiyle hasar almasından endişe ediyor.
Geçen salı günü İspanya’daki koronavirüs kaynaklı ölüm oranınında 5 gün sonra ilk kez artış kaydedilmesine karşın yetkililer hayati olmayan işletmelerin kapatılmasına dair kısıtlamaları hafifletme planı üzerinde çalışıyor.
Sağlık yetkilileri bu amaçla, test kapsamının hafif belirti gösteren veya hiç belirtisi bulunmayan taşıyıcıları da kapsayacak biçimde genişletilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Hükümet gelecek günlerde toplu ve hızlı antikor testleri uygulamayı planlıyor. Cadena Ser radyosu, önlemlerin bulaş üzerindeki hafifletici etkilerini gözlemlemek amacıyla yaklaşık 62 bin kişiye 21 gün arayla iki kez test uygulanabileceğini açıkladı.
Avrupa’nın virüsten en ağır etkilenen ülkesi de tecridin hafifletilmesi ve katı mesafe tedbirleri nedeniyle yara alan ekonominin canlandırılması yöntemlerini araştırıyor.
Sanayi ve ekonomistlerin artan baskısı altında hazırlanan planlar kapsamında nisan ortasında belirli firmalar tekrar faaliyete geçebilecek.
150 civarında İtalyan akademisyen tarafından hazırlanan ve salı günü günlük ekonomi gazetesi Il Sole-24 Ore’de yayımlanan mektupta, tecridin yakın zamanda kaldırılmaması durumunda “geri döndürülemez hasar” uyarısında bulunuldu.
Yetkililerce şu ana kadar yapılan açıklamalarda, çalışma kısıtlamalarının bölgesel temel yerine muhtemelen sektör bazında kaldırılacağı ifade ediliyor. Sosyal mesafe ve ağız maskeleri gibi kişisel koruyucu cihazların daha geniş kullanımı zorunlu tutulacak.
Güney Kore’de başarıyla uygulandığı görülen önlemler olan akıllı telefon uygulamaları ve diğer dijital teknoloji biçimlerinin kullanımı ve testlerle “temas izlemesi” genişletilecek.
Kuzey İtalya’daki yetkililer ayrıca, koronavirüse karşı bağışıklığa sahip bireylerin tanımlanmasına yardımcı olabilecek antikorları tespit amacıyla sağlık çalışanlarına test uygulamaya başladı.
Söz konusu çalışmayla yetkililerin, virüse karşı kanıtlanmış bağışıklığa sahip bireylere işe dönmelerini sağlayacak “ehliyetler” düzenleyebilmesi amaçlanıyor.
Kaynak: Independent / Chris Baynes – Türkçe için çeviren: Kerim Çelik
