Dünyanın en büyük video paylaşım platformu YouTube, bu yıl 15’inci yılını kutluyor. Video paylaşımları için böyle bir platform kurma fikrinin arkasında ise bir şarkıcının başına gelen talihsiz bir olay yatıyor.
Videoların paylaşımı için bir platform kurulması fikrine ilham veren olay, 2004 yılında ABD Ulusal Amerikan Futbolu Ligi’nin finalinin devre arasında şarkıcı Justin Timberlake ile birlikte bir mini konser veren Janet Jackson’ın kazara memesinin görünmesi oldu.
Bir şarkının sonlarına doğru Timberlake’in Jackson’ın kıyafetinin üst kısmını tutup çekmesi sonucunda Jackson’ın memesi görünmüş ve bu olay ABD’de büyük bir infiale yol açmıştı. O dönem iktidarda bulunan Bush yönetimi bu olaya sert tepki gösterirken, Jackson da “ahlaksızlık” eleştirilerine maruz kalmıştı.
Tüm bu tartışmalardan YouTube fikri doğdu.
O dönem 29 yaşında olan Chad Hurley, 28 yaşındaki Steven Cehn ve 25 yaşındaki Jawed Karim, PayPal’da çalışan, teknolojiye merakla üç arkadaştı. Bir akşam birlikte yemek yerken Jackson’ın başına geleni tartışmaya başladılar ve “viral” video kavramının henüz doğmadığı o dönemde büyük tartışma yaratan ya da merak uyandıran bir görüntüye ulaşmanın ne kadar zor olduğunu dile getirdiler.
Jawed Karim, USA Today gazetesine 2006’da yaptığı açıklamada, o konuşmada insanların Super Bowl’daki bu olay gibi anları paylaştığı bir websitesinin olmasının “ne kadar harika” olacağını konuştuklarını anlattı.
Buradan hareketle geliştirilen YouTube, 14 Şubat 2005’te açıldı, ilk video da 23 Nisan 2005’te yüklendi. Karim, kendi yüklediği bu 19 saniyelik videoda San Diego Hayvanat Bahçesi’ne yaptığı ziyareti anlatıyordu.
Garajda kurulan YouTube, ilk büyük yatırımını da 3,5 milyon dolar ile bir yatırım fonundan Kasım 2005’te aldı.
Çok değil, bir yıl içerisinde YouTube, internetin en hızlı büyüyen sitelerinden birine dönüştü. Temmuz 2006’da günlük ortalama video izlenme sayısı 100 milyonu geçti.
Bu hızlı büyüme teknoloji devlerinin de dikkatini çekti. Aynı yıl içerisinde Google tarafından 1 milyar 650 milyon dolar bedelle satın alındı.
Böylece YouTube, teknoloji tarihinin bu en büyük satın alımlarından biri oldu.
Time dergisi aynı yıl, “Yılın İnsanı” sayısında bir bilgisayar ekranında görülen YouTube arayüzünün üzerinde “Siz” (You) yazısının yazdığı bir kapakla çıktı.
YouTube bugün dünyanın en büyük video paylaşım platformu olmasının yanı sıra kültür hayatından haber tüketimine kadar birçok alışkanlığı değiştiren bir yapıya dönüşmüş durumda.
Mayıs 2019 verilerine göre, YouTube’a bir dakikada yüklenen video içeriği 500 saati aştı.
Çeyrek dönemlik reklam gelirleri raporuna göre, YouTube’un yıllık geliri 15 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
YouTube’un başta gençler olmak üzere etkisi arttıkça hakkında da tartışmalar da büyüyor.
Platform telif hakkı konusuna gerek özeni göstermemekle, ırkçı, homofobik ve cinsiyetçi içeriklerin önlenmesiyle ilgili yeterince adım atmamakla ve reklam dağıtımı konusunda bazı içerikleri dışlamakla eleştiriliyor.
YouTube ise ayrımcılık yaptığı iddialarını reddediyor ve zararlı içeriklerin engellenmesi için algoritmasında sürekli güncellemeler yaptığını söylüyor.
