Bireysel silahlanmayı kontrol edemeyen ABD kanlı bir 13 saat geçirdi.
24 saatten az sürede 2 ayrı silahlı saldırı oldu ve ölümle sonuçlandı.
Biri Teksas’ın El Paso kentinde, diğeri de Ohio’nun Dayton bölgesinde.
(ABD Başkanı Donald Trump saldırılar üzerine, sosyal medya sitesi Twitter’daki hesabından, “Tanrı El Paso, Teksas halkını korusun. Tanrı Dayton, Ohio halkını korusun” şeklinde tweet attı.)
(Saldırıyı ırkçı motivasyonla düzenlediği üzerinde durulan El Paso saldırganı Patrick Crusius’ın sosyal medya sitesi Facebook’tan daha önce, silahlarla “Trump” yazılmış bu görseli paylaştığı iddiası da var. Ancak saldırıdan sonra hesap silindi. Ayrıca polis, saldırganın yine sosyal medyadan ırkçı bir manifesto paylaştığı iddiasını da araştırıyor.)
Son 1 haftada ise 4 ayrı silahlı saldırı düzenlendi.
Birçok Avrupa ülkesinde, 2019’un başından beri kitlesel bir silahlı saldırı vakası yaşanmazken ABD’de peş peşe silahlar patlıyor.
Üstelik bu yıllardır böyle.
Her eyaletin kendine ait silah satışını düzenleyen yasalarının olduğu ABD’de, son 50 yılda silahla ölenlerin sayısı savaşta ölenleri geçmiş durumda. Okullarda, sokakta, kolay erişilebilen bu silahları kullanmaktan çekinilmiyor.
Örneğin Florida’daki bir miting sırasında Trump, belgesi olmayan göçmenleri nasıl durduracağını anlatırken, kalabalıktan biri “Vurun onları” diye bağırınca Trump buna şakayla karşılık verdi.
Ancak ülkedeki silah şiddetinin pek de şaka kaldırır tarafı kalmış gibi görünmüyor.
ABD’de silah şiddetini anlama ve önleme amaçlı kurulan örgütlerden Everytown for Gun Safety’nin 4 Nisan 2019 itibarıyla güncellediği verilere göre, her gün 100 Amerikalı silahla ölüyor. Yüzlerce kişi vurularak yaralanıyor.
Yılda 36 binden fazla kişi yine silaha bağlı olarak hayatını kaybediyor. Bunların 22 binden fazlası intihar vakası, 13 bine yakını da cinayet.
ABD’de silahla yaralananların sayısı ise, yılda 100 bini geçiyor.
Silahla ölümlerin yaklaşık 3’te 2’si intihar.
(ABD’deki bir protesto gösterisinde açılan “Silah şiddetine son verebiliriz” yazılı pankart. Fotoğraf: Reuters)
ABD’de silahla intihar oranı diğer yüksek gelirli ülkelere göre 10 kat fazla. Silahla intiharlar, silah sahipliği oranının yüksek olduğu eyaletlerde yoğunlaşıyor.
Silaha erişim, intihar nedeniyle ölüm riskini 3 kat artırıyor. Zira ateşli silahla girişilmeyen intiharların yüzde 5’inden daha azı ölümle sonuçlanıyor.
Silah intiharlarında ise durum tam tersi. Neredeyse yüzde 85’i ölümle sonuçlanıyor.
Beyaz ABD’liler silahla intihar edenlerin yüzde 74’ünü oluşturuyor.
Silah ölümlerinin 3’te 1’i ise cinayet. ABD’de silahlı cinayet oranı, diğer yüksek gelirli ülkelerin neredeyse 25 katı. Silaha erişim de cinayetle ölüm riskini 2 kat artırıyor.
(“Yeter”. / Reuters)
Silahlı cinayet genelde şehirlerde yoğunlaşıyor. Silahlı cinayetlerin yarısı, sadece ABD nüfusunun 4’te 1’ini temsil eden 127 şehirde işlendi. Bu şehirlerde silahlı cinayetler, yoksulluk oranının yüksek olduğu, ırksal olarak ayrılmış mahallelerde yaygın.
Siyah Amerikalılar ise, silahlı cinayet kurbanlarının çoğunu temsil ediyor. Siyah Amerikalıların silahlı cinayetlerle ölme ihtimali, beyaz Amerikalılardan 10 kat fazla.
Ölümcül olmayan silah yaralanmalarının 4’te 3’üne de saldırılar neden oluyor.
Siyah erkeklerin silahlı saldırılarda vurulma ve yaralanma ihtimali, beyaz erkeklerden 15 kat daha fazla.
Ateşli silahlar Amerikalı çocuklar ve gençler için de ikinci önde gelen ölüm nedeni. Siyah çocuklar ve gençler için ise, ilk.
Her yıl yaklaşık bin 700 çocuk ve genç, silahlı cinayetle hayatını kaybediyor. 13 yaşın altındaki çocuklar için bu tip cinayetler en sık evde görülüyor ve genellikle aile içi şiddete bağlı.
Siyah çocuklar ve gençlerin, beyaz çocuklar ve aynı yaştaki gençlere göre silahlı cinayetle ölme olasılığı, 14 kat fazla.
(ABD’deki okul saldırılarından sonra sık sık silahlanma karşıtı protesto gösterileri düzenleniyor. / Reuters)
ABD’deki kadınların ateşli silah cinayetleriyle ölme olasılığı, diğer yüksek gelirli ülkelerdeki kadınlara kıyasla 21 kat daha yüksek.
1 ayda ortalama 52 Amerikalı kadın, bir yakını tarafından öldürülüyor, birçoğu da yaralanıyor.
Bugün yaşayan yaklaşık 1 milyon kadın, yine bir yakını tarafından vuruldu. Bugün yaşayan yaklaşık 4,5 milyon Amerikalı kadın ise, bir yakınının silahlı tehdidine maruz kaldı.
Aile içi şiddet durumunda bir silaha erişim, bir kadının öldürülme ihtimalini 5 kat artırıyor.
Siyah kadınların bir yakını tarafından öldürülme ihtimali, beyaz kadınların 2 katı.
(“Sıradaki ben miyim?” / Reuters)
Ayrıca Amerikalı yetişkinlerin yüzde 58’i hayatı boyunca silah şiddeti yaşadı.
Her yıl yaklaşık 3 milyon Amerikalı çocuk yine silah şiddeti görüyor.
Washington Post gazetesi, yılda ortalama bine yakın sivilin de polis tarafından vurularak öldürüldüğüne dikkat çekiyor.
Kaynak: Everytown for Gun Safety, The Spectator Index, Gun Violance, Washington Post, CNN International
