Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de obezite sıklığı giderek artıyor. Bu durum özellikle çocukları ve gençleri etkisi altına alıyor. Sağlık Bakanlığı da bunu önlemek için harekete geçti.
Hazırlanan “Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi 2019-2023 Eylem Planı’na göre, kantinlerde ve okullardaki otomatlarda sağlıklı gıdalara daha fazla yer verilmesi ve kantin koşullarının iyileştirilmesi sağlanacak.
Obeziteden korunmada devlete ve bireylere farklı sorumluluklar düştüğünü belirten Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Devlet, obeziteyle mücadeleye yönelik etkin ve yaygın politikalar geliştirerek, doğru bilgi kaynakları ve çeşitli imkanları sağlayarak, toplumu ve bireyleri sağlıklı hayat tarzına teşvik etmeli. Bireyler ise hizmetleri talep etmeli, devletin sağladığı imkanlardan yararlanmalı, yeterli ve dengeli beslenme ile düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kazandıkları bir hayat tarzını benimsemeli” dedi.
Koca, obezitenin kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, bazı kanser türleri, şeker, kronik solunum yolu ile kas-iskelet sistemi hastalıkları gibi pek çok sağlık probleminin oluşmasına zemin hazırladığını, hayat kalitesi ve süresini de etkilediğini vurguladı.
“Obeziteyle ilişkili hastalıkların görülme sıklığını azaltmayı hedefliyoruz”
Bakan Koca, eylem planının, Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Birliği eylem planları ve bilimsel literatürün dikkate alınarak hazırlandığını belirterek, “Eylem planıyla ülkemizde obeziteyle ilişkili hastalıkların görülme sıklığını azaltmayı, çocuk ve gençlerimizi etkileyen obeziteyle etkin mücadele etmeyi hedefliyoruz” dedi.
Eylem planıyla vatandaşları sağlığa yönelik çevresel risklerden korumak, sağlıklı hayat tarzını yaygınlaştırmak ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırmak istediklerini söyleyen Koca, bu alandaki çalışmaların belirli bir program dahilinde yapılmasının, ölçülebilir, izlenebilir olmasının amaçlandığını anlattı.
Koca, özellikle trans yağ, doymuş yağ, serbest şeker ya da tuz içeriği yüksek, enerji değeri fazla, besin değeri düşük gıdaların tüketimini azaltmayı planladıklarını vurguladı.
Bebek maması reklamlarına yönelik çalışma yapılacak
Yürütülecek faaliyetler kapsamında, doğum ve gebelik öncesi bakım rehberliklerinin güçlendirileceğini, emzirme oranlarının artırılmaya çalışılacağını belirten Koca, “Bu doğrultuda, 2020’ye kadar ilk 6 ay sadece anne sütü alan çocukların oranının yüzde 50’ye, 2023’e kadar da yüzde 95’e ulaşması sağlanacak. Bunun için ulusal sağlık stratejileri yoluyla emzirme teşvik edilecek. Emzirmenin önemi konusunda ebeveynlerin farkındalığını artırmak için ilgili sağlık çalışanları eğitilecek” dedi.
Koca, anne sütü muadillerinin pazarlanmasıyla ilgili tebliğ hükümlerinin gözden geçirileceğine ve uygulanmasının takip edileceğini söyleyerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Bebek mamaları reklamlarının yapılmaması gerektiğine inanıyoruz. Zira ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenen bebek oranı yüzde 30’a gerilemiş durumda. Halbuki bu sürede bebeğin tek ihtiyacı anne sütü. Mama veya başka bir şey verdiğinizde bebeğin gelişimine zarar vermiş oluyorsunuz. 6’ncı aydan sonra başlanması gereken tamamlayıcı beslenmenin zamanı, içeriği, hazırlama ve besleme yöntemini içeren beslenme rehberleri geliştirilecek.”
Gebelik öncesi uygun vücut ağırlığının sağlanması ve sürdürülmesinin önemine ilişkin farkındalık çalışmaları yürütüleceğini de anlatan Koca, gebelik öncesi ve gebelikte sağlıklı beslenme danışmanlığı verileceğini söyledi.
Bakan Koca, evlilik danışmanlığı hizmetlerine sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite konularının eklenerek anne-baba adaylarının bilgilendirilmesinin sağlanacağına dikkat çekti.
“Okullarda sağlıkla ilgili müfredat güncellemeleri yapılacak”
Milli Eğitim Bakanlığı ile okul sağlığı konusunda yakın çalıştıklarını söyleyen Bakan Koca, “Okul çağında ve öncesinde sağlıklı büyümenin sağlanabilmesi için okul yemeği programı başlatacağız” dedi.
Koca, bunun için gerekli mevzuat ve altyapının hazırlıklarında diğer kurumlarla iş birliği içinde çalışacaklarını belirtti. Ayrıca, Sağlık Bakanlığı olarak örnek okul yemeği menülerini belirlediklerini anlattı.
Okullarda sağlıklı gıdaya ilişkin seçeneklerin artırılacağından bahseden Koca, şu bilgileri verdi:
“Beslenme dostu okul programı yaygınlaştırılacak. Okul kantinlerindeki otomatlar dahil olmak üzere satılan bütün gıdaların genelgeye uyumlu hale gelmesi sağlanacak. Okullarda süt ve kuru üzüm dışında taze sebze ve meyve desteği sağlanması da önemli. Okulların 100 metre yakınında gıda satış yerlerinde ve okul kantinlerinde, satışı uygun olan gıdaların satışı teşvik edilecek. Sağlıklı gıda satışına yüksek uyum gösteren kantinlere çeşitli teşviklerin verilmesi önemli. Sağlıklı beslenme ve gıda güvenilirliği konularının müfredatta etkin yer alması takip edilecek. Çocukların, eğitim kurumlarında temiz ve güvenli suya kolaylıkla erişimi sağlanacak.”
Restoranlarda yarım porsiyon seçeneği
Ailelere sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite konularında eğitim verileceğini belirten Koca, ailenin birlikte yapacağı aktiviteleri artırmak amacıyla kamu spotları hazırlanarak yayımlanacağını söyledi.
“Başta restoranlar ve kahve zincirleri olmak üzere menülerde enerji ve beslenme bilgilerinin bulundurulması sağlanacak. Restoranların çocuk menülerinde yarım porsiyon seçeneğini bulundurması teşvik edilecek.”
Bakan Koca, sağlıklı gıdaların kolay seçenek haline getirilebilmesi amacıyla gıda etiketlerinde işaretleme ve renklendirme için mevzuat çalışmaları yapıldığını anlattı.
Koca, 5-18 yaş arası çocuk ve gençlerin, fiziksel aktivitelerini artırmak amacıyla, fiziksel aktivite içeren yüzme ve benzeri eğitim amaçlı projelerle 81 ilde spor merkezlerine yönlendirmelerinin sağlanacağını vurguladı.
Kaynak: AA
