Çin’de ortaya çıkan yeni bir virüs türü nedeniyle 4 kişi hayatını kaybetti.
Hastalığın tespiti için yapılan ilk çalışmalarda virüsün 2002 ve 2003’te yüzlerce kişinin ölümüne yol açan şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) olabileceğinden şüphelenildi.
Ancak hastalığın SARS, Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS), influenza, kuş gribi ve adenovirus ile bağlantısı olmadığı ortaya çıktı.
Peki bu hastalık nerden geldi, tam olarak neden kaynaklanıyor, belirtileri ne ve durum ne kadar ciddi?
İşte cevaplar…
Virisün türü ne?
Çin’de hastalardan viral örnekler alındı ve laboratuvarda analiz edildi. Hem Çin hem de Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yetkilileri, enfeksiyonun bir koronavirüs olduğu sonucuna vardı.
Virüs şu an 2019-nCoV veya sadece “Yeni Koronavirüs” olarak adlandırılıyor.
Koronavirüsler geniş bir virüs ailesine mensup ancak sadece 6 tanesinin insanları enfekte ettiği biliniyordu.
Çin’in virüsün insandan insana bulaşabildiğini açıklamasının ardından bu sayı 7’ye yükseldi.
Daha önce 2002 yılında Çin’de ortaya çıkan bir koronavirüs türü SARS’a neden olmuş, 8 bin 98 vaka ortaya çıkmıştı.
2012 yılında bir diğer koronavirüs türü Orta Doğu Solunum Sendromu’na neden olmuş, Ürdün’de ortaya çıkan ve Suudi Arabistan’a kadar ulaşan hastalıkla ilgili 2 bin 494 vaka bildirilmişti.
İki vakada bin 600’den fazla kişi hayatını kaybetmişti.
Virüs nerede ortaya çıktı ve ne kadar yayıldı?
Virüsten kaynaklı hastalık ilk kez 2019’un aralık ayında Çin’in Vuhan şehrinde ortaya çıktı.
Vuhan’ın ardından Çin’in Şangay ve Pekin gibi büyük şehirlerinde de virüs tespit edildi.
Tayland’da 2, Japonya ve Güney Kore’de de 1’er kişinin virüse yakalandığı tespit edildi.
Bu kişilerin kısa süre önce Vuhan’ı ziyaret ettiği açıklandı.
4 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan virüsün 200’den fazla kişide tespit edildiği açıklandı ancak Londra Imperial College’ın MRC Küresel Bulaşıcı Hastalık Analizi Merkezi tarafından hazırlanan bir rapora göre, 12 Ocak’tan itibaren bin 723 vaka olduğunu tahmin ediliyor.
Virüsün kaynağı ne?
Çin medyasında virüsün şehirdeki bir deniz ürünleri pazarından yayılmaya başladığına dair haberler yer aldı.
Nottingham Üniversitesinden virolog Profesör Jonathan Ball, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Geçmişte yaşanan salgınları düşünürsek ve eğer bu yeni bir koronavirüsse, bir hayvan rezervuarından gelmiş olması muhtemel” dedi.
SARS virüsünün misk kedisinden, MERS virüsünün ise tek hörgüçlü deveden yayıldığı biliniyor.
Balık pazarından yayılma durumu ise virüsün deniz memelileri, tavuk, yarasa, tavşan veya yılandan gelmiş olabileceği iddialarını güçlendiriyor.
Koronavirüs nedir? Belirtileri neler?
Koronavirüsler, solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan bir grup virüs.
Daha önceki koronavirüs örneklerinin ortak belirtileri arasında ateş, öksürük, nefes darlığı semptomlarıyla ciddi akut solunum hastalığı ortaya çıkıyor.
Bazı hastalarda ishal, bulantı, kusma şeklinde sindirim sistemi bulguları da tabloya eşlik ediyor. Birçok hastada zatürre ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar gelişiyor.
Virüs kolay bulaşıyor mu?
Dünya Sağlık Örgütüne göre koronavirüsler yakın temasla kolayca yayılabiliyor.
Enfekte kişiyle aynı ortamda yaşamak veya bakımını yapmak, mikroplarla kirlenmiş yüzey ve eşyalara temas etmiş ellerle ağız, burun ve gözlere dokunmak, hapşırma, öksürme ve konuşma esnasında havaya atılan damlacıkların solunum yoluyla alınmasıyla virüs insanlara geçebiliyor.
Çin virüse karşı ne yapıyor?
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, ülkesinin durumla başa çıkmak için elinden gelen çabayı ortaya koyduğunu söyledi.
DSÖ ile konuyu görüşmenin yanı sıra hükümet, bölgedeki diğer ülkeleri de konuyla ilgili bilgilendirdi ve Vuhan’dan ayrılan insanları kontrol etmek için önlemler almaya başladı.
Weibo sosyal medya platformunda insanlar maske takmak, el yıkamak, dikkatli yemek ve kalabalık yerlerden kaçınmak gibi tavsiyelerini paylaşıyor.
Birçok kişi yeni yıl planlarını iptal etti.
Asya ülkeleri ve ABD alarmda
Virüsün diğer Asya ülkelerinde görülmesinin ardından bölgedeki birçok ülke havaalanı yolcularını taramaya başladı.
Sosyal medyada yayılan bazı videolarda Vuhan’dan Macao’ya gelen yolcuların sıcaklıklarının tek tek ölçüldüğü görüldü.
Japonya’da hükümet salgın riskini değerlendirmek ve kontrol altına almak için bakanlıklar arasında koordinasyon başlatıldığını duyurdu.
Güney Kore’de bir kişide virüsün tespit edilmesinin ardından, hasta Seul’ün hemen batısındaki Incheon şehrinde devlet tarafından işletilen bir hastanede tecrit edildi.
ABD’deki 3 havalimanında Çin’in merkezinden gelen yolcular taranmaya başlandı.
Uzmanlar virüsle ilgili daha fazla bilgiye sahip olana kadar endişelerinin süreceğini söylüyor.
İnsan hücresine girdikten sonra çoğalan ve mutasyona uğrayabilecek bir virüsün yaratacağı tehlike çok daha büyük olabilir.
Kaynak: BBC, The Independent, WHO, Sağlık Bakanlığı
