Suriye’de iç savaşı bitirmeyi hedefleyen ilk girişim Cenevre’de başlatıldı. Ancak bu adıma destek olmak amacıyla, ikinci bir girişimin oluşturulmasına karar verildi.
Suriye’de 2011’in mart ayında başlayan iç savaşın üzerinden 5 yıl geçmesinin ardından 30 Aralık 2016’da Türkiye, Rusya ve İran garantörlüğünde Suriye’de ateşkes ilan edildi.
Rusya, birliklerinin önemli bir kısmını Suriye’den çekme kararı aldı.
Tarafsız yer: Astana
Yapılacak görüşmelerin tarafsız bir yerde olması gerekiyordu. Sürecin muhatapları arasında olmayan Kazakistan seçildi.
Daha sonra adı Nursultan olarak değiştirilen, o dönemki adıyla başkent Astana, görüşmelere adını verdi.
Astana görüşmeleri, bugüne kadar 13 kez düzenlendi.
İlk görüşme 2017’de
İlk görüşme 23 Ocak 2017’de yapıldı. Muhalifler ve hükümet yetkilileri ilk kez aynı çatı altında ve hatta ilk gün aynı masada bir araya geldi.
Ancak müzakereler, farklı odalarda garantörlerle yapıldı.
Suriye sorununun askeri yöntemlerle çözülemeyeceği ifade edilirken, çatışmaların kısa sürede sonlandırılması ve ateşkesin devamlılığının sağlanması temel amaç oldu.
İkinci görüşmede ise Rusya, İran ve Türkiye’den oluşan bir görev gücünün kurulmasında uzlaşıldı.
2017’nin mayıs ayındaki görüşmelerde ilk somut adım atılarak Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturuldu.
İdlib genelinde, Halep, Hama, Humus, Lazkiye, Dera ve Kuneytra’nın bazı kesimleri ile Şam’ın Doğu Guta bölgesi listede yerini aldı.
Bu bölgelerde hava unsurları dahil her türlü silah kullanımının durdurulması, buralara acil ve kesintisiz insani yardımın sağlanmasında uzlaşıldı.
İdlib’e önlenemeyen saldırılar
İdlib’de önlenemeyen saldırılar 5 ve 6’ncı tur görüşmelerin gündemini oluşturdu.
Rusya, İran ve Türkiye’nin çatışmasızlık bölgelerinde ortak koordinasyon merkezi kurmasında uzlaşıldı.
İlk Türk askeri birlikleri ekim ayında İdlib’e girdi. 9’uncu tur görüşmelerde ise rehinelerin serbest bırakılması ve anayasa komitesinin kurulması üzerinde anlaşıldı.
Suriye Anayasa Komitesi
10 ve 11’inci görüşmelerde, Suriye Anayasa Komitesinin 150 kişiden oluşturulmasına karar verildi.
Şam yönetimi ve muhaliflerden 100, garantör ülkelerden ve Birleşmiş Milletler (BM) temsilcilerinden 50 kişinin komisyonda bulunması planlandı.
Suriye konulu Astana görüşmelerinin son 2 turunda ise İdlib ve mültecilerin durumu ağırlık kazandı.
14’üncü görüşme 10 Aralık’ta
2019’un son görüşmesi ise 10 Aralık’ta başlıyor.
Mahkumların serbest bırakılması, kayıpların bulunması ve Suriye’ye insani yardım konuları masaya yatırılacak.
Kaynak: TRT Haber
