İnsansız hava araçları (İHA), bir diğer ismiyle drone’lar, yerleşik sensörler ve GPS ile birlikte çalışan, sistemlerindeki kontrollü uçuş planı yazılımları aracılığıyla uzaktan kontrol edilebilen veya otonom olarak uçabilen hava aracı sistemleri olarak tanımlanıyor.
Dünya üzerinde, drone’lar genellikle askeri amaçlar için kullanılıyor çünkü savaş bölgelerinde bir pilotun hayatını riske atmıyor, yakıt problemini ortadan kaldırıyor, daha rahat erişim ve izleme imkanı sağlıyor.
22 Ağustos 1849 yılında Avusturyalıların, içinde zaman fitilli bombalar bulunan 200 pilotsuz balonu Venedik şehrine göndermesi, hava saldırısında ilk İHA kullanımı olarak kabul ediliyor.
Drone’ların günümüzdeki şekliyle, askeri amaçlar ve keşif kameralarıyla ilk taktiksel kullanımı ise 1960’ların sonlarında İsrail istihbaratının yaptığı çalışmalara ve ABD ordusunun Irak, Bosna ve Kosova’da gerçek zamanlı istihbarat sağlamak için drone’ları devreye sokmasına dayanıyor.
Silahlı insansız hava araçları (SİHA) ile drone’ların bir silaha dönüşmesi ise, ABD’deki 11 Eylül saldırılarından sonra El-Kaide lideri Usame bin Ladin’e yapılan operasyonlara uzanıyor.
Drone teknolojisine ayrılacak bütçe 8 milyar dolar
Drone’lar, avantajları nedeniyle günümüzde ülkeler için en kritik savunma ve saldırı araçlarından biri.
Askeri konularla ilgili yayıncılık kurumu Jane’s’in analizine göre, dünyanın en büyük 10 drone işletmecisi, yeni teknolojiler geliştirmek için bu alanda 8 milyar dolar harcayacak.
Önümüzdeki 10 yıl içinde dünya çapında 80 binden fazla gözetleme drone’u ve yaklaşık 2 bin saldırı drone’u satın alınacak.
Havadaki gücünü artırarak drone savaşına yön verecek ülkeler ise ABD, Çin, Rusya, Hindistan, Avustralya, Mısır, Türkiye, Malezya, Endonezya ve İsrail olacak.
Türkiye ve Pakistan’dan dikkat çeken atak
Analizde, drone teknolojisinin ilk safhalarında ABD, İngiltere ve İsrail’in egemen olduğu bilgisine yer veriliyor.
Ancak özellikle Türkiye ve Pakistan’ın son yıllarda büyük atılım yaptığına dikkat çekiliyor.
Türkiye’nin kendi drone programlarını ürettiği ve son yıllarda terör örgütlerine karşı kullandığı bilgisi veriliyor.
Uluslararası arenada Türkiye’nin drone teknolojisi
Türkiye’nin teknolojik olarak bağımsızlaşması amacıyla yerli ve milli üretimi artırma hamlelerinde en fazla göze çarpan alanlardan biri de hava savunma sistemleri.
Hava araçları, hem bölgesel hem de sınır dışı operasyonlarda kullanılıyor.
İşte Türkiye’nin havadaki gücüne güç katan hava savunma sistemleri
Anka-S
Orta İrtifa Uzun Hava Kalış sınıfı İHA sistemi Anka-S, SATCOM özelliği sayesinde binlerce kilometre öteden yapılan kontrollerle görevini yerine getiriyor. Milli uydular üzerinden kontrol edilebilen Anka-S’nin görev menzili binlerce kilometreye ulaşıyor.
Anka-S’de milli kriptolu haberleşme sistemi, milli olarak geliştirilen full HD çözünürlükte gece ve gündüz kamerası, düşük ışık kamerası, lazer işaretleyici ve lazer mesafe ölçücü sistemlerden oluşan keşif gözetleme sistemiyle de bu alandaki ihtiyaçları karşılıyor.
Bayraktar TB2
Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) envanterine giren ilk yerli ve milli SİHA sistemi Bayraktar TB2, önceki iç güvenlik ve sınır ötesi harekatlarda olduğu gibi güvenlik güçlerine destek oluyor.
Türk havacılık tarihinde havada kalma (27 saat 3 dakika ) süresi ve irtifa (27 bin 30 feet) rekorlarını kıran Bayraktar TB2, 55 kilogram faydalı yük taşıyabiliyor, 150 kilometre haberleşme menziline sahip.
Bayraktar Mini İHA
Bayraktar Mini İnsansız Hava Aracı Sistemi, tamamen özgün ve milli olarak geliştirilmiş elektronik, yazılım ve yapısal bileşenleri ile Türkiye’nin ilk mini robot hava aracı sistemi.
Sistem tüm testleri başarı ile geçerek ilk olarak 2007 yılında Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmetine sunuldu. Yabancı ülkelerde geliştirilmiş rakiplerine nazaran birçok gelişmiş özelliği bulunan Mini İHA Sistemi, zor coğrafi ve meteorolojik koşullar altında dahi kullanılabiliyor.
İHA Akıncı
Akıncı, 40 bin fit irtifaya kadar çıkabiliyor, 24 saat havada kalabiliyor ve faydalı yük taşıma kapasitesi bin 350 kilograma kadar ulaşıyor. Akıncı, bu özellikleriyle savaş uçaklarının yaptığı bir kısım görevlerini icra edebilecek, savaş uçaklarının yükünü azaltacak.
Taşıdığı elektronik destek podu, uydu haberleşme sistemleri, hava-hava radarları, engel tespit radarı, sentetik açıklıklı radar gibi çok daha gelişmiş faydalı yüklerle görev yapacak.
Hava bombardımanı icra edebilecek Akıncı, milli olarak geliştirilen hava-hava füzeleriyle donatılabilecek.
Kamikaze
Yakın zamanda güvenlik güçlerinin envanterinde yer almaya başlayan çok rotorlu vurucu (kamikaze) insansız hava aracı Kargu, keşif ve gözetlemenin yanı sıra tespit ettiği hedefi dalış yapıp kendini patlatarak imha edebiliyor.
ANKA S
Temel olarak, uydu üzerinden ve Türk Silahlı Kuvvetleri Muhabere Sistemi (TAFICS) üzerinden mesafe bağımsız kontrol yeteneği ile geliştirilen ANKA-S sisteminde, otonomi özellikleri artırılıyor, yeni nesil milli yüksek çözünürlüklü (HD) gece ve gündüz kamerası ve telsiz rölesi faydalı yükleri ile görev kabiliyeti üst seviyeye çıkarılıyor.
Özellikle uydudan kontrol yeteneği ile görev menzili binlerce kilometreye ulaşacak olan ANKA-S İHA sistemi ile birlikte Türk Silahlı Kuvvetlerine stratejik anlamda önemli bir katma değer ve yetenek sağlanmış olacak.
Serçe 1
SERÇE-1, başta keşif, gözetleme ve istihbarat görevleri olmak üzere, yol trafik bilgisi ve sınır güvenliği gibi görev ihtiyaçlarına göre farklı faydalı yük ile donatılabilen, tam otonom görev yapabilen bir insansız uçan sistemi. Yüksek faydalı yük kapasitesi ile zor koşullarda görev yapacak şekilde geliştirilmiş olan SERÇE-1, standart tümleşik kamerası ile gündüz ve gece görev yapabiliyor.
Kaynak: Statista, The Guardian, Space, TechTarget, Jane’s, AA
